Op 21 november 2017 zal namens het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen voor de vierde maal de Willem Nolenprijs* voor bipolaire stoornissen worden uitgereikt. Dit jaar zijn er twee genomineerden.
De eerste genomineerde is Petra D’Huy. Na afronding van haar studie Communicatie in 1997 werd ze getroffen door psychische problemen en uiteindelijk werd na een paar jaar de diagnose bipolaire stoornis gesteld. Ze moest hierdoor stoppen met werken en verhuisde van de Randstad naar het rustiger Zeeland. Dit was voor haar het begin van een zoektocht naar haar gebruiksaanwijzing: “Wie ben ik en wat heb ik nodig, en vooral wat niet, om het maximale uit mijn leven te halen, samen met de bipolaire stoornis?”
Ze doet dat door met haar achtergrond als communicatiedeskundige publiekelijk aandacht te vragen voor de bipolaire stoornis, onder meer via haar veel bezochte website www.petraetcetera.nl, via haar Facebookgroep ‘Petra etcetera’, een lotgenotengroep met ruim 500 leden, als ambassadrice voor het Fonds Psychische Gezondheid, en als regionaal contactpersoon voor de Vereniging voor Manisch-Depressieven en Betrokkenen (VMDB). Zij is hierdoor voor velen met een bipolaire kwetsbaarheid een voorbeeld en rolmodel.
De tweede genomineerde is psychiater Benno Haarman vanwege zijn in maart 2017 met een cum laude gehonoreerde proefschrift “The dysregulated brain; a psychoimmunological approach to bipolar disorder”. In zijn onderzoek naar de activiteit van het immuunsysteem bij de bipolaire (ofwel manisch-depressieve) stoornis ging Haarman na of deze stoornis mogelijk (deels) wordt veroorzaakt door ontstekingsprocessen in delen van de hersenen. Haarman gebruikte daartoe verschillende onderzoekstechnieken, zoals PET-scan, magnetische resonantiespectroscopie en diffusietensorbeeldvorming.
In zijn onderzoek toonde hij aan dat er tijdens stemmingsepisodes in het bloed inderdaad sprake is van een verhoogde ontstekingsactiviteit is. Ook toonde hij ontstekingsactiviteit aan in de hippocampus, een gebied in de hersenen. Een belangrijke vraag daarbij is of het in de behandeling zinvol zou zijn deze ontstekingsactiviteit tegen te gaan. Als steun hiervoor vond hij dat lithium – een veelgebruikt medicijn bij bipolaire stoornissen – een herstellend effect heeft op de immuunactiviteit in delen van de hersenen. En na zijn promotieonderzoek hij gaat daarop door: hij wil nu gaan onderzoeken of een ontstekingsremmer (acetylsalicylzuur) inderdaad een gunstig effect heeft.
Beide nominaties laten zien dat er hoop is voor patiënten met een bipolaire stoornis: door het taboe te doorbreken en stigma tegen te gaan én door de oorzaken te onderzoeken en te bestrijden.
* Willem Nolen is emeritus hoogleraar psychiatrie in het UMC Groningen. Een belangrijk deel van zijn loopbaan heeft hij gewijd aan de zorg voor patiënten met een bipolaire (manisch-depressieve) stoornis en aan wetenschappelijk onderzoek naar deze aandoening. Bij zijn emeritaat in 2013 is, mede op initiatief van het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS), de Willem Nolenprijs in het leven geroepen, een prijs die jaarlijks wordt uitgereikt. Projecten worden beoordeeld op hun bijdrage aan de verspreiding van kennis over deze aandoening, de verbetering van de zorg aan bipolaire patiënten en hun verwanten, en de mate waarin zij stigmatisering tegengaan.